PFAS – ook wel ‘forever chemicals’ – komen in veel alledaagse producten voor, zoals antiaanbakpannen, voedselverpakkingen, textiel en cosmetica. Ze breken nauwelijks af en kunnen zich ophopen in mens en milieu. Langdurige blootstelling wordt in verband gebracht met verstoring van het immuunsysteem, hormonale disbalans, verhoogde cholesterolwaarden en een mogelijk groter risico op bepaalde vormen van kanker. Gelukkig kun je met relatief eenvoudige stappen jouw blootstelling sterk verminderen.
PFAS in Huis: Wat je moet weten en hoe je jezelf beschermt
PFAS – ook wel ‘forever chemicals’ genoemd – zijn de laatste jaren steeds vaker in het nieuws. Ze komen voor in antiaanbakpannen, voedselverpakkingen, textiel, cosmetica en zelfs in drinkwater. Omdat deze stoffen nauwelijks afbreken, kunnen ze zich ophopen in mens en milieu. In dit artikel lees je wat PFAS zijn, waar je ze in huis aantreft en hoe je de blootstelling eenvoudig kunt verminderen.
Wat zijn PFAS?
PFAS staat voor poly- en perfluoralkylstoffen: een grote groep synthetische chemicaliën die worden gebruikt vanwege hun water-, vet- en vuilafstotende eigenschappen.
Het probleem is dat PFAS nauwelijks afbreken. Ze verspreiden zich makkelijk in water, lucht en voedsel en kunnen zich in het lichaam ophopen.
Volgens diverse gezondheidsinstanties kan langdurige blootstelling bijdragen aan verstoring van het immuunsysteem, hormoondisbalans, leverbelasting en een verhoogd risico op bepaalde vormen van kanker.
Waar komen PFAS in huis voor?
1. Antiaanbak kookgerei
Veel traditionele antiaanbakpannen bevatten PFAS in de coating. Bij hoge temperaturen kan de laag beschadigen en kunnen deeltjes vrijkomen.
2. Voedselverpakkingen
Vetafstotend papier – bijvoorbeeld sommige bakpapiersoorten, fastfoodverpakkingen of pizzadozen – bevat vaak PFAS-behandelingen.
3. Textiel en tapijt
Water- en vuilafstotende coatings in jassen, sportkleding, banken en tapijten bevatten regelmatig PFAS.
4. Cosmetica
Mascara, foundations en lipproducten kunnen PFAS gebruiken voor een “long-lasting” effect.
5. Schoonmaakproducten
Sommige gespecialiseerde producten gebruiken PFAS om waterafstotende oppervlakken te creëren.
Waarom zijn PFAS een probleem?
PFAS zijn wereldwijd teruggevonden in bodem, water, voedsel en zelfs in bloedmonsters van mensen. Omdat ze bijna niet afbreken, blijft de blootstelling in de tijd oplopen.
Belangrijke risico’s die in wetenschappelijke literatuur worden genoemd:
- Verzwakte werking van het immuunsysteem
- Verhoogde cholesterolwaarden
- Hormonale verstoring
- Vruchtbaarheidsproblemen
- Grotere kans op bepaalde vormen van kanker
Het risico hangt af van de duur en mate van blootstelling, maar het is verstandig onnodig contact zoveel mogelijk te beperken.
Hoe verminder je PFAS-blootstelling in huis?
1. Stap over op PFAS-vrij kookgerei
Kies voor veilige alternatieven zoals:
- Gietijzer
- Roestvrij staal
- Keramisch kookgerei
Deze materialen zijn duurzaam en volledig vrij van permanente chemicaliën.
2. Gebruik bakpapier zonder PFAS
Er bestaan alternatieven zoals:
- Ongebleekt, composteerbaar bakpapier zonder coatings
- Siliconen bakmatten van hoge kwaliteit
- RVS bakplaten met natuurlijke anti-aanbaktechnieken
3. Kies textiel zonder waterafstotende chemicaliën
Let op keurmerken en zoek naar onbehandelde, natuurlijke stoffen bij kleding, meubels en tapijt.
4. Controleer cosmetica
Vermijd cosmetica met ingrediënten zoals:
PTFE- Benamingen die beginnen met
perfluor- - Benamingen die beginnen met
polyfluoro-
5. Ventileer goed en beperk stof
In stof kunnen PFAS zich ophopen. Regelmatig stofzuigen, dweilen en goed ventileren helpt om de concentratie binnenshuis te verlagen.
Een aanrader voor verdieping: Dark Waters
Wie een diepgaand beeld wil krijgen van de PFAS-problematiek, vindt in de film Dark Waters een indrukwekkende reconstructie van hoe PFAS in het milieu terechtkwamen. De film is informatief zonder sensatie en sluit goed aan bij de wens om bewuster om te gaan met gezonde materialen in en om het huis.
Conclusie
PFAS zijn niet volledig te vermijden, maar je kunt de blootstelling wél aanzienlijk verlagen door bewuste keuzes te maken. Met veilige alternatieven voor kookgerei, textiel, cosmetica en schoonmaakproducten creëer je stap voor stap een gezondere leefomgeving.
Wil je weten welke PFAS-vrije producten écht betrouwbaar zijn? Bekijk dan onze zorgvuldig samengestelde aanbevelingen in de verschillende productcategorieën op deze website.